Μία
ιδιοφυής και άκρως επιτυχημένη εφεύρεση, η περιστρεφόμενη πόρτα, εμφανίστηκε για
πρώτη φορά στα τέλη του 19ου αιώνα. Τις δεκαετίες που ακολούθησαν, καθιερώθηκε
και ως σύμβολο κύρους σε εισόδους κτιρίων -ιδιαίτερα σε ξενοδοχεία, εμπορικά
κέντρα, μεγάλες εταιρείες- που παρουσιάζουν έντονη διέλευση ανθρώπων.
Στην
περίπτωση της περιστρεφόμενης πόρτας, ο εφευρέτης ήταν ο Αμερικανός Θεόφιλος
βαν Κένελ (1841-1919), που είχε ήδη εφεύρει μία ατραξιόν για το λούνα παρκ, που
έμοιαζε πολύ με τα σημερινά συγκρουόμενα.
Ωστόσο,
η πιο σημαντική του εφεύρεση ήταν η πόρτα που παρεμποδίζει τη
σκόνη, τη βροχή, το χιόνι και τους έξω θορύβους να εισχωρήσουν στο κτίριο, ενώ ταυτόχρονα
κρατά τη θερμότητα μέσα, εξοικονομώντας ενέργεια και κεφάλαια. Το οξύμωρο της
υπόθεσης ήταν ότι ο εν λόγω εφευρέτης μάλλον δεν είχε διακρίνει όλες αυτές τις
αρετές της εφεύρεσής του – στην κατοχύρωση της εφεύρεσής του υποστήριζε ότι «θα
σώσει ζωές παρεμποδίζοντας θανατηφόρες ασθένειες να εισχωρήσουν στο κτήριο και
να θέσουν σε κίνδυνο τις ζωές πωλητών, ταμείων και κάθε λογής υπαλλήλων που
βρίσκονται κοντά σε μία διαρκώς ανοικτή πόρτα».
Ο
βαν Κένελ, μετά από τρία χρόνια ερευνών και «ελαφρύτερος» κατά 9.837 δολάρια,
κατοχύρωσε την «πόρτα θυέλλης» (storm door – αργότερα μετονομάστηκε revolving door) το 1888, ωστόσο
εικάζεται ότι η εφεύρεσή του δεν ήταν απόρροια κάποιας ιδιοφυούς επιχειρηματικής
ευκαιρίας που διέγνωσε, αλλά είχε να κάνει με την έλλειψη τρόπων καλής
συμπεριφοράς.
Όντας
αντικοινωνικός και μισογύνης, λέγεται πως ο πραγματικός λόγος που τον οδήγησε
να επινοήσει ένα μηχανισμό όπου κανένας, πέρα από αυτόν που προηγείται, δεν θα χρειαζόταν
να ανοίγει την πόρτα σε κάποιον άλλον ήταν η απέχθειά του στους καλούς τρόπους
και ιδιαίτερα η υποχρέωση να σπρώχνει ή να κρατά την πόρτα ανοικτή στις
γυναίκες, αφήνοντάς τις να περάσουν πρώτες.
Εικάζεται
ότι αυτή του η στάση προέκυψε όταν ήταν μικρός και αφού η μητέρα του, που τον
είχε προειδοποιήσει πολλές φορές, τον τιμώρησε για την αγένειά του μπροστά σε
κόσμο. Σαν να μην έφθανε αυτό, για κακή του τύχη παντρεύτηκε γυναίκα που είχε
μάθει να της ανοίγουν την πόρτα. Η απαίτησή της να της ανοίγει την πόρτα ο σύζυγός
της, ακόμη και από το ένα δωμάτιο στο άλλο, ενίσχυσε την απέχθειά του απέναντι
στον «ιπποτισμό». Τότε ήταν που σκέφτηκε να λυτρωθεί δημιουργώντας αυτό που εν
τέλει ονομάστηκε περιστρεφόμενη πόρτα.
Για την
ιστορία, η πρώτη περιστρεφόμενη πόρτα εγκαταστάθηκε σε εστιατόριο της Times
Square το 1899 και σημείωσε ιδιαίτερη επιτυχία, απαξιώνοντας τις πόρτες «επαναφοράς»
(όπως αυτές στα σαλούν της Αγριας Δύσης) που χρησιμοποιούνταν έως τότε.
Σύμφωνα
δε με μελέτη του ΜΙΤ το 2006, διαπιστώθηκε πως αν όλοι χρησιμοποιούσαν
περιστρεφόμενες πόρτες σε ένα κτίριο του πανεπιστημίου, τότε αυτό θα είχε
αποτέλεσμα την εξοικονόμηση του 1,5% της ενέργειας που χρειάζεται ετησίως για
τη θέρμανση και τον κλιματισμό του. Η ίδια έρευνα αποκάλυψε ότι, ένεκα φόβου
(φοβία ότι κάποιο άκρο του σώματος θα παγιδευόταν στην πόρτα), μόλις το 30% των
φοιτητών την χρησιμοποιούσε.